Congo-Ned ontving onderstaande tekst over straatkinderen in Kinshasa van Inge den Ouden van de Steungroep Bienco, die zich inzet voor projecten voor de opvang van verwaarloosde zwerfkinderen in Congo. De website van Bienco is in aanbouw.

8 januari 2001

Hoe los je het probleem van de shegués op?

Een politieman schoot een straatboefje dood. De shegués (straatkinderen) kwamen in opstand. Natuurlijk was de politiemacht uiteindelijk sterker dan een groep kinderen. Minstens honderd kinderen werden opgepakt.

De shegués zijn een probleem in Kinshasa. Er komen er steeds meer. Ze plegen steeds meer diefstallen. Ze vallen mensen lastig. Hoe lossen Congolese autoriteiten zo'n probleem op? Ze sturen de politie er op af. Zoveel mogelijk straatkinderen oppakken. Deporteren naar een plek buiten de stad. Of dumpen bij een opvanghuis (dat al vol zit en geen overheidssteun krijgt). Is dat een oplossing?

Hoe komt het eigenlijk dat er steeds meer kinderen op straat zwerven in Kinshasa? Kunnen de autoriteiten niets doen om dat probleem te voorkomen? Nee, ze kunnen niet voorkomen dat ouders sterven en hun kinderen wezen worden. Ze kunnen ook niet voorkomen dat kinderen van huis weglopen, om welke reden dan ook. Maar is het nodig dat die kinderen dan op straat leven zonder verzorging? Kun je het die kinderen kwalijk nemen dat ze bedelen en stelen om aan eten te komen?

Weeskinderen, weggelopen kinderen, weggestuurde kinderen, kinderen voor wie ouders niet zorgen … thuis hadden ze problemen of het probleem was dat ze geen thuis meer hadden. Nu zijn ze nog dieper in de problemen gekomen. Iedereen wil dat ze verdwijnen uit Kinshasa. Maar is er iemand die werkelijk iets doet om het probleem van de shegués op te lossen? Nee, shegués zijn geen probleem, ze hebben een probleem!

Alle straatkinderen oppakken en ergens ver weg aan hun lot overlaten? Denken de Congolese autoriteiten werkelijk dat dat een oplossing is? Zelfs als deze kinderen niet terugkomen komen er wel weer nieuwe shegués in Kinshasa.

De Congolese overheid creëert zelf nieuwe shegués! De overheid betaalt niet mee aan zorg, onderwijs en andere voorzieningen. De prijzen worden steeds hoger en de inkomens juist lager. Steeds meer mensen in Congo kunnen geen gezondheidszorg, geen school, geen vervoer, geen kleding en geen eten meer betalen. Zo komt het, dat er zoveel straatkinderen zijn in Kinshasa!

Is dat probleem niet op te lossen? De situatie is al uit de hand gelopen, dus het zal niet makkelijk zijn. Maar met wat goede wil en een verstandig beleid is het niet onmogelijk. Er zijn al hulporganisaties en opvanghuizen voor weeskinderen in Kinshasa. En veel kinderen hebben nog wel familie. De Congolese overheid hoeft alleen maar iets minder geld aan wapens te besteden. Dat geld kan dan worden bestemd om opvang van weeskinderen, onderwijs, sociale voorzieningen, enz. mee te ondersteunen. De autoriteiten hoeven alleen maar te zorgen dat het bij de juiste instanties terechtkomt.

Waarom zouden ze? Wat levert het de autoriteiten op als ze geld aan zorg, onderwijs en voorzieningen gaan besteden? Een heleboel:
- betere zorg geeft minder ziekten en sterfgevallen, dus minder weeskinderen
- minder straatkinderen, dus minder misdaad op straat
- minder misdaad, dus minder kosten voor misdaadbestrijding
- minder misdaad en betere zorg, dus meer tevreden mensen
- meer tevreden mensen, dus minder verzet tegen de autoriteiten
- meer kinderen die wat leren, dus een hoger ontwikkelingspeil
- een hoger ontwikkelingspeil, dus een beter bestuur in de toekomst
Een beter bestuur, betere zorg, beter onderwijs, meer voorzieningen, minder misdaad, minder kosten, een hoger ontwikkelingspeil, een tevreden bevolking … wat wil je als overheid nog meer?

Dit is wel wat eenvoudig voorgesteld. Natuurlijk zijn de grandioze problemen van Congo niet zomaar op te lossen. Maar de Congolese autoriteiten zouden ermee kunnen beginnen eens na te denken over een beleid op het gebied van sociale voorzieningen. Het belangrijkste dat ze daarvoor nodig hebben is wat goede wil.

Inge