(Onderstaand informatief document is samengesteld door de organisatie RHODECIC (Réseau d’organisations des droits humains et d’éducation civique d’inspiration chrétienne en Republique Democratique du Congo) en vertaald door Congo-Ned. RHODECIC is gevestigd in Kinshasa en heeft veel leden in Oost-Congo, met name in Kivu.)
Wie is Laurent NKUNDA?
Laurent NKUNDA is afkomstig uit de rebellenbeweging RCD/Goma.
Laurent NKUNDA, ook bekend als NKUNDABATWARE, is naar men zegt geboren in Noord-Kivu. Zijn militaire vorming tot officier heeft hij gekregen in Rwanda, met name in het legerkamp van Gabiro.
In 1998 werd hij commandant van de 7e brigade van het leger van RCD/Goma. Als brigade-generaal was NKUNDA dus een hoge officier bij de door Rwanda gesteunde “Rassemblement Congolais pour la Democratie” (RCD/Goma), een van de belangrijkste rebellengroepen die vochten in Congo van 1998 tot 2003.
In aansluiting op de vredesakkoorden in 2004 werd hij benoemd tot “generaal” in het nieuwe Congolese nationale leger, FARDC, dat gevormd werd uit soldaten afkomstig van verschillende strijdmachten die de hoofdrol speelden tijdens de oorlog van 1998 tot 2003. Maar Laurent NKUNDA weigerde zich aan te sluiten bij het nationale leger. De positie die hem werd aangeboden wees hij van de hand, en hij trok zich met een paar duizend soldaten terug in de bossen van Masisi in Noord-Kivu.
Laurent NKUNDA heeft talrijke, goed-gedocumenteerde oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid begaan.
Zo is Laurent Nkunda verantwoordelijk voor grove gewelddaden in de nacht van 14 op 15 mei 2002 in Kisangani waarbij meer dan 160 personen zonder vorm van proces werden geëxecuteerd. Soldaten die onder zijn bevel stonden hebben ook nog tenminste 28 ooggetuigen van de moordpartijen geboeid, en met een prop in de mond gexecuteerd. Hun lichamen werden door hen in zakken gestopt en, verzwaard met stenen, vanaf de brug in de rivier de Tshopo bij Kisangani gegooid.
Ondanks alle misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden, is hij nog steeds in vrijheid, terwijl de vredestroepen van de Verenigde Naties weten waar hij zich bevindt. En dit, ondanks de resoluties 1565 en 1649 van de Veiligheidsraad, die vragen “ervoor te zorgen dat individuen die verantwoordelijk zijn voor ernstige schendingen van mensenrechten en van het internationale humanitaire recht voor de rechter gebracht worden”.
Hoewel, met de vorming van een overgangsregering in 2003, de oorlog ten einde leek, deed Laurent NKUNDA met zijn manschappen in juni 2004 een poging de stad Bukavu in Zuid-Kivu te veroveren. Hij deed dit met de bedoeling de troepen van een andere crimineel, kolonel Jules Mutebusi, in Bukavu te hulp te schieten. In Bukavu gingen de troepen van NKUNDA en Jules Mutebusi over tot systematische verkrachting, moord, plundering en moedwillige vernieling. Bij die gelegenheid werd ondermeer de hoge ambtenaar KABAMBA in zijn huis in koele bloede vermoord.
Laurent NKUNDA heeft geen enkel respect voor Congolese burgers en overheidsinstellingen.
Gedurende heel 2006 deden de troepen van generaal Laurent NKUNDA aanvallen op het Congolese leger. Hij weigerde mee te doen aan het proces van troepen-brassage, dat was opgezet om de verschillende gewapende groepen te integreren in een nationaal leger. In plaats daarvan stelden ze een zogeheten ‘mixage’ voor. Dit kreeg hij eind december 2006 inderdaad gedaan. De directe onderhandelingen daarover tussen de Congolese militaire autoriteiten en Laurent NKUNDA werden gefaciliteerd door de Rwandese president Paul KAGAME. Er werd een aantal ‘gemengde’ brigades in het leven geroepen, zoals Alpha, Bravo en Charlie, die werden gelegerd in de territoires Masisi en Rutshuru in Noord-Kivu.
De ‘mixage’ werd een mislukking en resulteerde in de reeks massamoorden op de bevolkingen van Rutshuru en Masisi door de manschappen van Laurent NKUNDA. De moord in het openbaar op de priester Richard BEMERIK is daarvan een voorbeeld. Laurent NKUNDA trachtte de moordpartijen door zijn manschappen en het mislukken van de ‘mixage’ te rechtvaardigen door erop te wijzen dat zijn manschappen onvoldoende soldij uitbetaald kregen door het nationale leger.
Begin 2008 vond de conferentie van Goma plaats waaraan talrijke, in Noord- en Zuid-Kivu actieve, gewapende groepen, waaronder de CNDP van Laurent NKUNDA, deelnamen, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Congolese overheid en van de internationale gemeenschap. Aan het einde daarvan werd op 23 januari 2008 door alle deelnemende organisaties, met inbegrip van de CNDP van Laurent NKUNDA, een overeenkomst (“acte d’ engagement”) ondertekend.
Met het oog op het instellen van diverse commissies die zouden moeten toezien op de uitvoering van de aanbevelingen en resoluties van de conferentie en als kader voor nader overleg in vervolg op de conferentie werd door de President het “Programma Amani” opgericht. De CNDP van Laurent NKUNDA had zitting in alle commissies, met inbegrip van de zogenaamde ‘Gemengde Technische Commissie voor Vrede en Veiligheid’, onder gedeeld voorzitterschap van een afgevaardigde van de regering en van de internationale facilitatie.
Vervolgens wees Laurent NKUNDA het plan voor troepenscheiding, dat was opgesteld door MONUC, af en trok zich terug uit het programma “Amani”. Hij lanceerde een gewapende offensief met krachtige steun van het Rwandese leger, om nu nieuwe directe onderhandelingen met de Congolese regering af te dwingen buiten het programma “Amani” om. Daarmee zijn we terug bij 1999!
Conclusie: NKUNDA moet worden gearresteerd!
Vandaag zegt Laurent Nkunda de regering omver te willen werpen die op basis van verkiezingen tot stand gekomen is. Hij heeft in Noord-Kivu een ernstige humanitaire crisis veroorzaakt die duizenden mensen tot slachtoffer maakt. De publieke opinie mag niet zwichten voor de misdrijven van een recidiverende crimineel. RODHECIC steunt de stelling van Human Rights Watch: Laurent NKUNDA moet worden gearresteerd wegens oorlogsmisdaden … De Verenigde Naties moeten onmiddellijk tot actie overgaan.
Kinshasa, 1 november 2008
Secretariaat van RODHECIC